Theater na de Dam
Ik vind het een prachtig initiatief; Theater na de Dam. Op tal van plaatsen in het land vinden op 4 mei, aansluitend de landelijke dodenherdenking, voorstellingen plaats. Opat we niet vergeten. Kleine voorstellingen, grote. Voor volwassenen, voor kinderen. Elk jaar neemt het aantal voorstellingen toe.
Ons dorp Garnwerd heeft besloten aan te haken bij het initiatief, voor het eerst, editie 2019. Locatie: de kerk. Op een steenworp afstand van huis. En wie trapt af…? Ik. Met het verhaal over mijn vader, moeder en tante.
Zaterdag 4 mei 2019.
De diverse voorstellingen in de stad en provincie Groningen hebben op voorhand de nodige publiciteit gegenereerd. Zo ook ‘Mijn vader was een bankovervaller’, de titel van mijn voorstelling. Dat bekt lekker, dacht ik. En geen speld tussen te krijgen.
Een dorpsgenoot heeft dankbaar een passend affiche gemaakt, dat ik op bezoek bij mijn 93-jarige moeder laat zien. Zoals mijn moeder dat kan, kijkt ze in stilte over de bovenkant van de bril naar de poster. Dan klinkt het: En ik was koerierster! Die kan ik in mijn zak steken. Ook geen speld tussen te krijgen. In feite vat de opmerking van mijn moeder de geschiedenis van mijn beide ouders over de afgelopen decennia goed samen. ‘Altijd’ ging het over die overval waar mijn vader bij betrokken was. Zelden over haar werk als koerierster. Een alternatief affiche met de titel ‘Mijn moeder was koerierster’ is gelukkig snel gemaakt.
Mijn moeder zelf kan helaas niet aanwezig zijn. Mentaal onverminderd scherp, fysiek gaat het niet meer. Gelukkig is ze in gezelschap van mijn oudste zus, op de 4e mei, elk jaar een datum dat herinneringen aan die tijd in gedachten de revue passeren. Mijn zus stuurt een appje. Mede op verzoek van mijn moeder. Herinneringen aan de eerste Duitser die ze zag nadat de oorlog was uitgebroken. Op de fiets. Met een geweer over het stuur. Over de lichtflitsen van het afweervuur aan de hemel. 16 jaar was ze.
In de kerk heb ik circa tien kaarsen ontstoken. In gedachtenis aan gevallenen die direct deel uitmaken van mijn verhaal vanavond. Voor de opa van een vriend, die niet ver van Garnwerd vandaan is gefusilleerd.
De voorstelling start om 21 uur. De kerk is voor een derde gevuld. Behalve twee broers en een zus, is er onverwacht veel meer familie. Van mijn moeders kant, goed vertegenwoordigd in het Noorden. Ze hebben de berichtgeving in de lokale media opgepikt. Een kleine reünie. Aardig wat dorpsgenoten. Goed bekend, minder bekend. Fijn dat ze er zijn.
Aan de hand van een presentatie en foto’s vertoond op een groot scherm vertel ik het verhaal. Het doet me goed het verhaal te vertellen.
Persoonlijke verhalen levendig verteld. Opdat we niet vergeten.
Na afloop gaan we als familie met z’n allen op de foto. Wanneer mijn moeder al snel de foto ziet, vindt ze het geweldig. Haar familie. Van wie de oudste broer 1,5 jaar in een Duits werkkamp zat. Haar oudere broer een kopstuk was van het Twentse verzet. Een jongere broer drie jaar in Indonesië diende.
En mijn moeder? Die was koerierster.